Sàn gỗ biến tính - Zenhomes I Thi công nội thất

Gỗ tự nhiên luôn là lựa chọn hàng đầu cho vật liệu lát sàn nhờ vẻ đẹp thẩm mỹ và cảm giác ấm cúng mà nó mang lại. Tuy nhiên, những nhược điểm cố hữu như dễ bị cong vênh, mối mọt và nấm mốc trong điều kiện khí hậu ẩm ướt đã thúc đẩy ngành công nghiệp vật liệu tìm kiếm một giải pháp tối ưu hơn. Sự ra đời của sàn gỗ biến tính (hay còn gọi là Thermally Modified Wood hoặc ThermoWood) chính là câu trả lời hoàn hảo, đánh dấu một bước đột phá trong công nghệ xử lý gỗ. Loại vật liệu này đã nâng cao độ bền và tuổi thọ của gỗ tự nhiên lên một tầm cao mới, lý tưởng cho cả nội thất và các ứng dụng ngoài trời khắt khe.

Gỗ biến tính là gì?

Gỗ biến tính là loại gỗ tự nhiên đã trải qua quá trình xử lý nhiệt độ cao trong môi trường được kiểm soát nghiêm ngặt, gần như hoàn toàn không có oxy và chỉ sử dụng hơi nước. Quá trình này được gọi là nhiệt xử lý (Thermal Modification).

Mục đích chính của công nghệ biến tính nhiệt là thay đổi cấu trúc hóa học của gỗ, cụ thể là:

Phân hủy Hemicellulose: Hemicellulose là thành phần đường trong gỗ, là nguồn thức ăn chính của mối mọt và nấm mốc, đồng thời là thành phần hấp thụ nước mạnh mẽ. Quá trình xử lý nhiệt đã phân hủy gần hết Hemicellulose.
Giảm nhóm Hydroxyl: Quá trình này làm giảm đáng kể các nhóm Hydroxyl (OH), chịu trách nhiệm cho việc hấp thụ và giữ nước trong gỗ.

Kết quả: sàn gỗ sau khi biến tính có độ ổn định vượt trội, khả năng kháng nước và kháng côn trùng gần như tuyệt đối, đồng thời mang lại màu sắc nâu caramel tự nhiên và đồng đều hơn.

Ưu điểm vượt trội của sàn gỗ biến tính

Sàn gỗ biến tính sở hữu một loạt các lợi thế kỹ thuật và thẩm mỹ khiến nó trở thành lựa chọn hàng đầu, đặc biệt trong các ứng dụng ngoài trời.

Độ ổn định kích thước hoàn hảo (stability)

Do khả năng hút nước đã bị triệt tiêu gần hết, sàn gỗ biến tính có độ ổn định kích thước cao hơn gỗ tự nhiên không xử lý từ 50% đến 90%. Điều này có nghĩa là sàn gỗ ít bị cong vênh, co ngót, nứt nẻ hay phồng rộp khi tiếp xúc với sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm – một vấn đề nan giải của sàn gỗ truyền thống, đặc biệt tại Việt Nam.

Khả năng kháng mối mọt và nấm mốc tuyệt đối (durability)

Đây là ưu điểm mạnh mẽ nhất. Việc loại bỏ Hemicellulose đã tước đi nguồn dinh dưỡng của côn trùng và vi khuẩn. Sàn gỗ biến tính được xếp vào nhóm gỗ có độ bền cao, thậm chí có thể sánh ngang với các loại gỗ cứng nhiệt đới. Vật liệu này an toàn và không độc hại vì toàn bộ quá trình xử lý không sử dụng bất kỳ hóa chất nào.

Màu sắc tự nhiên, đồng đều và sang trọng

Quá trình nung nóng đã tạo ra tông màu nâu sẫm, ấm áp và đồng đều từ trong ra ngoài tấm gỗ, tạo nên vẻ đẹp sang trọng, cổ điển. Màu sắc này không chỉ mang tính thẩm mỹ cao mà còn là bằng chứng trực quan cho chất lượng xử lý nhiệt.

Nhược điểm chính của sàn gỗ biến tính

Chi phí cao: Giá vật liệu ban đầu cao hơn đáng kể so với sàn gỗ tự nhiên thông thường và gỗ công nghiệp do chi phí công nghệ xử lý phức tạp.
Giòn và khó thi công: Quá trình xử lý nhiệt làm gỗ giòn hơn, giảm độ bền uốn. Bắt buộc phải khoan mồi trước khi bắt vít để tránh nứt vỡ, yêu cầu thợ thi công kỹ thuật cao.
Bạc màu và bảo trì: Gỗ sẽ tự nhiên chuyển sang màu xám bạc dưới nắng (patina). Cần bảo trì dầu định kỳ (6-12 tháng) nếu muốn giữ lại tông màu nâu ban đầu.

So sánh chi tiết: sàn gỗ biến tính, sàn gỗ công nghiệp và sàn nhựa

Tiêu chí	Sàn gỗ biến tính (ThermoWood)	Sàn gỗ công nghiệp (Laminate)	Sàn nhựa (LVT/SPC)
Bản chất Vật liệu	100% gỗ tự nhiên đã xử lý nhiệt độ cao (không hóa chất, không keo).	Lõi HDF (gỗ nén), bề mặt phủ lớp in vân gỗ (Melamine/Laminate).	Lõi nhựa tổng hợp (Vinyl/SPC), bề mặt phủ lớp in vân gỗ và lớp bảo vệ (Wear Layer).
Giá thành (VNĐ/m²)	CAO NHẤT (công nghệ xử lý phức tạp, vật liệu gỗ tự nhiên).	TRUNG BÌNH (rộng rãi nhất, từ phổ thông đến cao cấp).	THẤP NHẤT (sản xuất công nghiệp đại trà, vật liệu nhựa).
Khả năng chống nước/ẩm	Rất cao (hấp thụ nước giảm 50%-90%), lý tưởng cho khu vực ẩm và ngoài trời.	Trung bình – Kém (dễ bị nở, phồng rộp lõi HDF nếu bị ngâm nước lâu).	Tuyệt đối (bản chất là nhựa, không thấm nước; lý tưởng cho bếp, nhà tắm).
Độ bền và mối mọt	Tuyệt vời (kháng mối mọt, nấm mốc gần như tuyệt đối do loại bỏ Hemicellulose).	Trung bình (khả năng kháng mối mọt hạn chế, phụ thuộc vào lõi HDF xanh/đen).	Tuyệt đối (bản chất là nhựa, mối mọt không ăn được).
Độ ổn định kích thước	Rất cao (ít cong vênh, co ngót khi thay đổi nhiệt độ, độ ẩm).	Trung bình (dễ bị co giãn theo thời tiết, cần khe hở lớn).	Rất cao (đặc biệt là sàn SPC, rất ít bị co ngót do lõi đá cứng).
Cảm giác chân	Ấm áp, mộc mạc và chân thực của gỗ tự nhiên.	Cảm giác cứng, lạnh hơn gỗ tự nhiên, không có tính đàn hồi cao.	Cảm giác lạnh hơn gỗ, có tính đàn hồi (đặc biệt là LVT), không gây tiếng ồn.
Tính thẩm mỹ	Cao cấp, màu sắc tự nhiên, đồng đều và sang trọng.	Vân gỗ in, dễ nhận biết là gỗ nhân tạo, nhưng đa dạng mẫu mã.	Vân gỗ in sắc nét, nhưng không có chiều sâu và cảm xúc như gỗ thật.
Ứng dụng phù hợp	Ngoại thất (sàn hồ bơi, sân thượng) và nội thất cao cấp.	Nội thất, phòng khách, phòng ngủ (khu vực khô ráo).	Khu vực ẩm ướt (bếp, nhà vệ sinh), khu vực thương mại (chịu mài mòn cao).
Bảo trì	Cần bảo trì dầu định kỳ để giữ màu và bảo vệ bề mặt.	Dễ dàng vệ sinh, không cần bảo trì đặc biệt.	Rất dễ vệ sinh, không cần bảo trì.

Lớp phủ phổ biến nhất cho gỗ biến tính

Mục đích chính của công nghệ gỗ biến tính (ThermoWood) là tạo ra một vật liệu có độ bền tự thân rất cao, ít phụ thuộc vào lớp phủ bảo vệ như sơn hay hóa chất. Do đó, các bề mặt phủ của gỗ biến tính thường tập trung vào mục đích thẩm mỹ và chống tia UV để duy trì màu sắc. Các bề mặt phủ của gỗ biến tính thường là:

Dầu bảo vệ gốc dầu (Decking Oil)

Đây là lớp phủ được ưa chuộng nhất vì nó giúp gỗ giữ được vẻ đẹp tự nhiên, mộc mạc. Chức năng của lớp phủ này là thấm sâu vào gỗ, giúp chống thấm nước tốt hơn, làm chậm quá trình bạc màu (chuyển sang màu xám bạc) do tia UV, và làm nổi bật vân gỗ. Thường cần bảo trì và bôi lại định kỳ (thường 6-12 tháng/lần, tùy cường độ nắng).

Lớp phủ dạng stain/sơn mỏng

Áp dụng khi cần thay đổi màu sắc của gỗ (ví dụ chuyển sang tông đen, xám than, hoặc tông vàng sáng hơn). Lớp phủ này vẫn giữ được cấu trúc và vân gỗ, nhưng tạo ra một lớp màu sắc theo yêu cầu thiết kế.

Không phủ (Natural Gray Patina)

Nhiều kiến trúc sư và gia chủ chọn cách không phủ bất kỳ lớp dầu nào lên bề mặt gỗ ngoài trời. Cách này cho phép gỗ tự nhiên chuyển sang màu xám bạc (silver patina) dưới tác động của ánh nắng mặt trời và mưa. Màu xám bạc này rất được ưa chuộng trong phong cách kiến trúc hiện đại và Bắc Âu.

Lý do KHÔNG nên dùng sơn PU cho gỗ biến tính

Mất tính năng thoát ẩm:
- PU là lớp film: Sơn PU tạo ra một lớp màng (film) dày và kín trên bề mặt gỗ.
- Vấn đề: Gỗ biến tính, dù đã ổn định, vẫn cần “thở” (thoát hơi ẩm nhỏ) trong điều kiện ngoài trời khắc nghiệt. Lớp PU kín sẽ ngăn chặn sự thoát ẩm này.
Dễ bong tróc và nứt:
- Ngoại thất: Dưới tác động trực tiếp của ánh nắng, mưa và sự thay đổi nhiệt độ lớn (rất phổ biến với sàn ngoài trời), lớp màng PU rất dễ bị giòn, nứt và bong tróc thành mảng theo thời gian.
- Bảo trì: Khi lớp PU bị bong, việc bảo trì sẽ phức tạp hơn rất nhiều so với việc chỉ cần làm sạch và thoa lại dầu bảo vệ.
Thay đổi cảm giác tự nhiên: Gỗ biến tính được ưa chuộng vì vẻ đẹp mộc mạc và chân thực. Sơn PU thường tạo độ bóng cao, làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên và cảm giác chạm của gỗ.

Ứng dụng đa dạng của sàn gỗ biến tính

Nhờ vào những đặc tính vượt trội về độ bền và ổn định, sàn gỗ biến tính có thể được ứng dụng linh hoạt trong nhiều môi trường khác nhau:

Sàn gỗ biến tính ngoài trời (Decking)

Đây là ứng dụng phổ biến nhất. Sàn gỗ biến tính là vật liệu lý tưởng cho sàn hồ bơi, sân thượng, ban công, hoặc lối đi sân vườn. Khả năng chống chịu nước, chống tia UV và môi trường khắc nghiệt giúp sàn gỗ giữ được vẻ đẹp tự nhiên trong nhiều thập kỷ.

Sàn gỗ biến tính nội thất

Trong nội thất, sàn gỗ biến tính được sử dụng trong phòng khách, phòng ngủ hoặc thậm chí là phòng tắm (nhờ khả năng chống ẩm cao), mang lại sự ấm áp và độ bền lâu dài. Độ ổn định cao cũng giúp việc lắp đặt và bảo trì dễ dàng hơn.

Vật liệu ốp mặt dựng và làm vách

Ngoài lát sàn, gỗ biến tính còn được dùng làm vật liệu ốp mặt dựng (facade) ngoại thất, ốp trần, hoặc làm vách trang trí. Khả năng kháng thời tiết và giữ màu tốt dưới ánh nắng mặt trời khiến nó trở thành lựa chọn yêu thích của các kiến trúc sư.

Top 6 loại sàn gỗ biến tính (Thermowood) phổ biến nhất

6 loại gỗ này được ưa chuộng nhờ sự kết hợp giữa nguồn cung, đặc tính kỹ thuật sau xử lý và giá trị thẩm mỹ mà chúng mang lại.

STT	Loại gỗ biến tính	Tên tiếng anh	Ưu điểm nổi bật sau xử lý nhiệt	Ứng dụng chính
1	Tần bì biến tính	Thermo Ash	Độ ổn định kích thước RẤT CAO, vân gỗ đẹp, màu nâu đậm sang trọng (như gỗ Óc Chó).	Nội thất cao cấp, Sàn ngoài trời, Sàn hồ bơi.
2	Thông biến tính	Thermo Pine	Giá cả phải chăng, trọng lượng nhẹ, khả năng chống ẩm tốt sau xử lý.	Sàn ngoài trời (Decking), Ốp tường ngoại thất, Công trình diện tích lớn.
3	Sồi biến tính	Thermo Oak	Độ cứng cao, vân Sồi tự nhiên, kháng sâu mọt vượt trội, màu sắc đậm ấm.	Nội thất, Ốp trần, Sàn ngoài trời yêu cầu độ bền và tính thẩm mỹ cao.
4	Keo/Tràm biến tính	Thermo Acacia	Lựa chọn kinh tế, nguồn nguyên liệu dồi dào, tăng khả năng chống nước gấp 5 lần gỗ thường.	Sàn ngoài trời giá tốt, khu vực thương mại.
5	Tre biến tính	Thermo Bamboo	Độ cứng cực cao (nhờ bản chất tre), rất thân thiện với môi trường, khả năng cách nhiệt tốt.	Sàn hồ bơi, Lối đi sân vườn, các công trình xanh.
6	Dương biến tính	Thermo Poplar	Trọng lượng nhẹ nhất, dễ gia công, màu sắc hơi vàng nhạt, giá thành cạnh tranh.	Trang trí nội thất độc đáo, sàn ngoài trời cần tính cơ động cao.

2 kiểu lát sàn gỗ phổ biến nhất (về mặt thẩm mỹ)

Kiểu lót sàn thẳng (Straight Lay)

Đây là kiểu lát truyền thống, đơn giản và được sử dụng rộng rãi nhất cho hầu hết các loại sàn gỗ (công nghiệp, tự nhiên, biến tính).

Đặc điểm: Các tấm ván sàn được lát song song với nhau, thẳng hàng và vuông góc với tường.
Hoa văn: Thường là kiểu lát so le (Staggered) hoặc lát ngẫu nhiên (Random), trong đó đầu nối của các hàng được dịch chuyển một khoảng cách nhất định (thường là 1/2 hoặc 1/3 chiều dài tấm ván).
Ứng dụng:
- Phổ thông: Phù hợp với mọi không gian, đặc biệt là phong cách Hiện đại, Tối giản, và Bắc Âu (Scandinavian).
- Kỹ thuật: Dễ thi công nhất, ít hao hụt vật liệu nhất (thường hao hụt dưới 5%).
- Hiệu ứng: Tạo cảm giác căn phòng dài và rộng hơn nếu được lát song song với chiều dài hoặc ánh sáng chính.

Kiểu lót sàn xương cá (Herringbone Pattern)

Kiểu lát Xương Cá là một phong cách cổ điển, sang trọng và đang trở lại mạnh mẽ trong các thiết kế nội thất cao cấp.

Đặc điểm: Các tấm ván sàn được lát theo một góc cố định (thường là 45 độ hoặc 90 độ so với trục chính), tạo thành hình chữ V lặp lại, giống như xương cá.
Yêu cầu vật liệu:
- Cần ván sàn được cắt riêng biệt thành các thanh ngắn, đồng đều.
- Loại ván phải có hèm khóa chuyên dụng cho kiểu lát Xương Cá (hoặc sàn gỗ tự nhiên không hèm khóa).
Ứng dụng:
- Cao cấp/tân cổ điển: Phù hợp với phong cách Luxury, tân cổ điển hoặc các không gian có diện tích rộng cần sự bề thế, cầu kỳ.
- Kỹ thuật: Khó thi công nhất, tốn thời gian và đòi hỏi thợ lành nghề.
- Chi phí: Chi phí cao hơn (thường cao hơn lát thẳng từ 15% – 30% do hao hụt vật liệu và chi phí nhân công).
- Hiệu ứng: Tạo chiều sâu, điểm nhấn mạnh mẽ và sự cổ điển, quý phái cho không gian.